dinsdag 5 juli 2011

Gerechtskosten in strafzaken: 2010, het jaar van alle records.

De Commissie voor de Modernisering maakt haar vierde verslag over de gerechtskosten in strafzaken bekend. Daarin analyseert zij de cijfers van de uitgaven van de verschillende griffies van de rechtbanken en van de dienst Gerechtskosten van de FOD Justitie in 2010. Het verslag gaat eveneens de evolutie na van de gerechtskosten tussen de jaren 2000 en 2010, met bijzondere aandacht voor de voornaamste posten (de vertalers en tolken, het genetisch onderzoek, de gerechtsdeurwaarders en de telefonie). Tenslotte buigt het verslag zich over de werkprocessen: er worden drie initiatieven voorgesteld die de Commissie nam om de verwerking van de gerechtskosten in de rechtbanken beter te begrijpen. Het gaat over onderzoeken uitgevoerd in verschillende griffies en parketten, over de analyse van meer dan 1 100 strafrechtelijke beslissingen en over een grootschalige peiling bij alle griffies en parketten.

Sinds begin 2000 is het budget voor de gerechtskosten in strafzaken voortdurend blijven groeien. Het doel om de kosten te beheersen werd nooit bereikt, ondanks de talrijke verklaringen in dit verband. 2010 bevestigt dit: de uitgaven bedragen inmiddels 106 731 426 euro, nog los van 16 miljoen euro onbetaalde telefoonfacturen. Het ontbreken van een informaticatool bemoeilijkt sterk de analyse van de uitgaven. Zo is het bijna onmogelijk om een onderscheid te maken tussen de uitgaven voor prestaties die in 2010 werden geleverd en prestaties uit vorige jaren. Toch kan worden opgemerkt dat in 2010 alle belangrijke posten zijn gestegen, met uitzondering van de deskundigenonderzoeken i.v.m. verkeer (0,18 % minder) en van de telefonie (51 % minder – weliswaar met 16 miljoen aan onbetaalde facturen).

In haar verslag schenkt de Commissie voor de Modernisering aandacht aan de volgende posten:

Vertalers en tolken
De betalingen voor vertalers en tolken bereiken een recordbedrag van 24 916 672 euro in 2010, ofwel een stijging van 11 874 672 euro in vijf jaar tijd. Zoals in 2010 pleit de Commissie voor een verhoogde controle op derden dienstverleners. De Commissie betreurt deze reglementaire «leemte» op federaal vlak en het centrale immobilisme die leiden tot onverantwoorde uitgaven. Hierbij komt nog het gebrek aan initiatief van de gerechtelijke autoriteiten, terwijl eenvoudige administratieve maatregelen nochtans een positieve invloed op de begroting kunnen hebben.

Honoraria van de gerechtsdeurwaarders
Ook een nieuw record voor deze uitgavenpost: 17 583 592 euro in 2010, ofwel 4 551 647 euro meer in vergelijking met 2009. De stijgingen zijn nagenoeg constant sinds 2005, met grote verschillen van 2006 naar 2007 (+ 45 %) en van 2009 naar 2010 (+ 34,92 %).

Telefonie
De betalingen die in de loop van 2010 zijn uitgevoerd, bedragen 8 953 047 euro: een netto daling van 9,4 miljoen! Maar de onbetaalde facturen lopen op tot meer dan 16 miljoen. Er is niettemin goed nieuws: de tarieven zullen binnenkort dalen. In 2010 hebben de telefoonoperatoren, het BIPT en de minister van Justitie zich rond de tafel gezet en een nieuwe tarifering uitgewerkt. De nieuwe communicatiemiddelen vormen echter een moeilijk in te schatten factor voor de toekomst: de tarifering van de internetsector is niet forfaitair, dus zal justitie de werkelijke prijs moeten betalen. Er worden dan ook nieuwe, misschien buitensporige, kosten verwacht.

Deskundigenonderzoeken
In 2010 kostten de deskundigenonderzoeken 25 583 730 euro, met vooral een sterke stijging voor de DNA analyses. De Commissie vraagt zich af wat de redenen voor een dergelijke toename kunnen zijn. Een beroep doen op de wetenschappelijke wereld is onvermijdelijk, maar communiceren die twee werelden, de wetenschappelijke en de gerechtelijke, wel op een verstaanbare wijze met elkaar? Moet het beroep van wetenschappelijke raadgever niet worden uitgevonden? Moet er niet worden geïnvesteerd om op termijn te besparen? Tot slot blijft de vraag over het statuut en de kwaliteit van de gerechtelijke deskundigen nog altijd onbeantwoord. De Commissie betreurt dat de wetgever ter zake geen initiatieven heeft genomen.

Het laatste deel van het verslag heeft betrekking op de werkprocessen. Drie initiatieven werden door de Commissie genomen om de verwerking van de gerechtskosten in de rechtbanken beter te begrijpen:
• onderzoeken in verschillende griffies en parketten;
• een analyse van meer dan 1 100 strafrechtelijke beslissingen;
• een grootschalige peiling bij alle griffies en parketten (met een participatiegraad van meer dan 95%).

Het verslag “Gerechtskosten in strafzaken – Uitgaven 2010” kunt u downloaden op de  website: http://www.cmro-cmoj.be (Activiteiten > Projecten). Daar vindt u ook een gedetailleerde analyse van de cijfers 2000-2010 per rechtsgebied, per arrondissement en per uitgavenpost.

Geen opmerkingen: