donderdag 8 september 2011

Theresienstadt: een wereld van schone schijn

In het kader van de Kurt Weill opera Aufstieg und Fall der Stadt Mahagonny presenteert de Vlaamse Opera in samenwerking met Festival van Vlaanderen Gent een bijzonder concert rond ‘Entartete Musik’. De Zweedse mezzosopraan Anne Sofie von Otter en de Britse sterviolist Daniel Hope brengen liederen en muziek die geschreven werden in of geïnspireerd werden door het concentratiekamp Theresienstadt in Tsjechië: een plek die één van de meest cynische bladzijden zou worden in de nazi-propaganda. Composities van uiteenlopende aard en componisten als Viktor Ullmann, Pavel Haas of Ilse Weber tonen een rijk palet aan gevoelens die in de meest barbaarse omstandigheden ontstonden.

Het project Terezin-Theresienstadt, rond de Joodse liederen die in het bewuste getto tijdens WOII werden gecomponeerd, is één van de persoonlijkste producties waaraan de Zweedse mezzosopraan Anne Sofie Von Otter al geruime tijd werkt. In 2000 wordt ze uitgenodigd om een recital te brengen ter gelegenheid van het International Forum on Holocaust. Zij zingt er een selectie van Joodse liederen die ontstaan zijn tijdens WOII in het getto Theresienstadt. Het materiaal laat haar niet meer los, er komt een cd en een tournee van. Dat die liederen zich vastkleven aan haar, heeft te maken met haar vader. Göran von Otter was immers een Zweeds diplomaat in het Berlijn van de Tweede Wereldoorlog en was in die hoedanigheid in contact gekomen met Kurt Gerstein, de SS-officier die ook Paus Pius XII had geïnformeerd over de massamoorden in de kampen. Von Otter probeerde met die informatie de internationale gemeenschap te alarmeren, maar mislukte daarin.

In de Britse sterviolist Daniel Hope vond Von Otter een zielsverwant voor dit project. Hope is één van de belangrijkste muzikanten van zijn generatie. Als violist heeft hij nog maar weinig plek in zijn prijzenkast waar al vier Grammy’s, vijf Echo Klassik prijzen, een Classical Brit Award en nog vele andere staan. Hope begon met viool al op zeer jonge leeftijd en op zijn elfde werd hij al door de legendarische Yehudi Menuhin uitgenodigd om samen te musiceren op televisie. Het werd het begin van een langdurige artistieke vriendschap. Als muzikant heeft Hope met de grootste wereldorkesten gewerkt: Boston, Birmingham, London, Parijs, Berlijn en Wenen. Hij houdt het daarbij niet enkel bij klassiek maar maakt regelmatig uitstapjes naar jazz of raga. Naast musiceren is Hope ook auteur van theater, waaronder het stuk ‘Forbidden music’ over Theresienstadt, en van boeken. In 2007 publiceerde hij het boek Familienstücke, eine Spurensuche waarin hij op zoek gaat naar zijn Joodse achtergrond.

Geen opmerkingen: