Hareng Saur: Ensor en de hedendaagse kunst

Het Museum voor Schone Kunsten Gent en het SMAK slaan de handen in elkaar en programmeren samen Hareng Saur: Ensor en de hedendaagse kunst. De tentoonstelling kadert in een reeks evenementen in binnen- en buitenland die de 150ste verjaardag van de geboorte van James Ensor (1860-1949) vieren en onderscheidt zich daarin door het oeuvre van Ensor te associëren met werk van hedendaagse kunstenaars. James Ensor kan zonder twijfel beschouwd worden als een van de meest baanbrekende kunstenaars van de late negentiende en vroege twintigste eeuw. Recente retrospectieve tentoonstellingen in New York en Parijs bevestigen zijn internationale erkenning, doch deze is geenszins nieuw. Ensor werd al tijdens zijn leven erkend als pionier van de moderne kunst door de internationale avant-garde, getuige de atelierbezoeken van ondermeer Wassily Kandinsky en Emil Nolde in Oostende.

In Hareng Saur: Ensor en de hedendaagse kunst wordt een nieuwe stap gezet in de benadering van het oeuvre van James Ensor. Uit de tentoonstelling blijkt dat Ensors kunst ook in de huidige artistieke scène zijn actualiteit heeft behouden. De kunstenaar wordt uit zijn historische context gehaald en resoluut benaderd als een tijdloze kunstenaar, wiens thematiek en techniek onlosmakelijk zijn verbonden met de praktijk van tal van hedendaagse kunstenaars. Ensors onderwerpen en gezichtspunten blijven ook bij het begin van de 21ste eeuw brandend actueel. Thema’s als het masker en het groteske, sociale kritiek, het zelfportret, de identificatie met Christus, de massa, de satire en de dood hebben in de hedendaagse beeldende kunst immers niet aan relevantie ingeboet. De tentoonstelling legt onvermoede verbanden en toont aan dat Ensor in zijn visionaire oeuvre een doel nastreefde dat hem met tal van hedendaagse kunstenaars verbindt.

De titel van de tentoonstelling is ontleend aan Ensors schilderij Squelettes se disputant un hareng saur (Skeletten die vechten om een gerookte haring). De titel is een voorbeeld van de unieke woordspelletjes van Ensor (‘hareng saur’ = ‘art Ensor’), illustreert de zeer persoonlijke humor van de kunstenaar en toont tegelijk de gelaagdheid van zijn werk aan. In de titel zit nog een ander facet verborgen, namelijk dat Ensors werk tijdens zijn leven bij critici voor controverse zorgde. Bij het begin van de eenentwintigste eeuw geeft zijn oeuvre onverminderd aanleiding tot discussie over de betekenis en de invloed ervan. Hareng Saur:Ensor en de hedendaagse kunst draagt bij tot een beter begrip van zijn plaats in de ontwikkeling van de actuele kunst door zijn werk naast dat van andere kunstenaars in een open, heldere en overzichtelijke tentoonstelling te plaatsen.

Naast een uitgebreide selectie van Ensors werk (schilderijen, tekeningen en grafiek) bevat de tentoonstelling hedendaagse gelijkgestemden en tegenhangers in schilderijen, beeldhouwwerken, video’s, installaties, performances, tekeningen … Op die manier wordt de beeldende wereld van Ensor verbonden met deze van onder meer Eija-Liisa Ahtila, Francis Alÿs, Huma Bhabha, Jake & Dinos Chapman, George Condo, Thierry De Cordier, Marlene Dumas, Thomas Hirschhorn, Tomasz Kowalski, Jonathan Meese, Bruce Nauman, Ugo Rondinone, Dana Schutz, Cindy Sherman, Raymond Pettibon, Thomas Schütte en Thomas Zipp. Elk van deze werken wordt getoond in een context waarbij telkens een beperkt aantal werken van Ensor als uitgangspunt geldt. Op deze manier ontstaat een wisselwerking waarbij verbanden worden gelegd, confrontaties worden aangegaan of nuances worden aangebracht.

Hareng Saur: Ensor en de hedendaagse kunst loopt tegelijk in het Museum voor Schone Kunsten Gent en in het SMAK De tentoonstelling wordt georganiseerd onder de leiding van de directeurs van beide musea, Robert Hoozee en Philippe Van Cauteren, met medewerking van Johan De Smet en Ronald Van de Sompel. Naar aanleiding van de tentoonstelling verschijnt een catalogus waarin beide perspectieven – hedendaagse kunst bekeken vanuit het perspectief van Ensor en vice versa – diepgaand aan bod komen.

PRAKTISCHE INFORMATIE

9 € pp: individueel bezoek

6.5 € pp: groepen vanaf 15 personen en reductiehouders.

1 € pp: jongeren onder 26 jaar

Gratis: kinderen en jongeren tot en met 19 jaar, begeleiders van groepen en begeleiders van personen met een beperking en op vertoon

van een lidkaart: VMHK (Vrienden v/h S.M.A.K.), Vrienden van het Museum voor Schone Kunsten, ICOM-kaart of perskaart. Elke

zondagochtend tussen 10u en 13u zijn de musea gratis toegankelijk voor Gentenaars (op vertoon van identiteitskaart).

Catalogus

Naar aanleiding van de tentoonstelling verschijnt er een catalogus, uitgegeven door Ludion. ‘Hareng Saur: Ensor en de hedendaagse

kunst’, 240 pag., hardcover, 29.90 €.